Efallai eich bod yn adnabod rhywun yr effeithiwyd arnynt gan fwlio, trosedd casineb, gwahaniaethu, ac ati, ac yn awyddus i’w helpu. Mae yna lawer o ffyrdd y gallech helpu. Ystyriwch y pwyntiau canlynol: Meddyliwch
- A ydynt mewn perygl uniongyrchol? Os ydynt mewn perygl uniongyrchol neu wedi’u hanafu’n ddifrifol, gallwch gysylltu â’r gwasanaethau brys ar 999 (neu 112 o ffôn symudol).
- Dewch o hyd i le diogel. Os oes digwyddiad newydd ddigwydd ceisiwch ddod i hyd i rywle lle maent yn teimlo’n ddiogel.
Siaradwch
- Gwrandewch. Gall dim ond cymryd yr amser i wrando ar rywun a siarad am yr hyn sydd wedi digwydd fod o gymorth. Gallai'r chwe awgrym hyn ynglŷn â gwrando gweithredol eich helpu i'w cynorthwyo.
- Cynigiwch opsiynau. Pan fyddant wedi gorffen siarad gofynnwch iddyn nhw a ydynt yn hapus i drafod rhai opsiynau posibl a'r camau nesaf.
Adroddwch
- Adrodd a Chymorth. GGall myfyrwyr a staff roi gwybod am ddigwyddiad trwy ddefnyddio system Adrodd a Chymorth y Brifysgol. Gallant ddewis gwneud hyn yn ddienw neu gan adael manylion cyswllt a gofyn am gymorth gan gynghorydd. Os byddwch yn dewis siarad â chynghorydd byddan nhw yn gallu trafod yr opsiynau a’r cymorth sydd ar gael i chi, yn gyfrinachol.
- Gweithdrefn y Brifysgol. Os byddant yn dewis gwneud cwyn ffurfiol i’r Brifysgol ynglŷn â myfyriwr neu aelod o staff, mae gweithdrefnau sy’n nodi’r camau y bydd angen i chi eu dilyn. Gall cynghorydd annibynnol helpu i egluro’r broses hon i chi.
Ceisiwch gymorth
Mae amrywiaeth o wasanaethau cymorth ar gael o fewn y Brifysgol ac mae nifer o sefydliadau arbenigol sy’n darparu cymorth arbenigol, gan gynnwys cwnsela ar gyfer y rhai hynny sydd wedi cael eu heffeithio gan aflonyddu. Gallech annog eich cydweithiwr i gysylltu â chymorth o’r fath.
Iechyd Meddwl a Lles Meddyliol
Mae 1 ym mhob 4 person yn cael eu heffeithio gan broblem iechyd meddwl mewn unrhyw flwyddyn, ac amcangyfrifir bod tua 1 ym mhob 5 person wedi ystyried hunanladdiad neu hunan-niweidio.
- Os ydych chi’n poeni neu’n pryderu am fyfyriwr, mae rhagor o wybodaeth ar gael am sut y gallwch eu helpu trwy edrych ar y ‘Ffurflen Mynegi Pryderon Ar-lein’ yma: https://www.aber.ac.uk/cy/sscs/wellbeing/access/
- Os ydych chi’n poeni neu’n pryderu am aelod o staff, gallwch eu cyfeirio at y Rhaglen Cymorth i Staff neu eu hannog i siarad â’u Rheolwr Llinell neu AD.
- Gofalwch am eich hun. Mae’n bwysig eich bod yn gofalu am eich hun. Os ydych wedi clywed rhywbeth sy’n peri gofid i chi neu os oes rhywbeth yn eich poeni.